Vitalik Buterin: Nhiều NFT không giúp ích cho thế giới thực

Vitalik Buterin – tỷ phú 28 tuổi và là nhà đồng sáng lập của Ethereum, không phải là một người hâm mộ của bộ sưu tập NFT nổi tiếng Bored Ape Yacht Club (BAYC). Anh thẳng thắn chia sẻ trên tạp chí Time rằng: “Điều nguy nan là bạn có những chú khỉ trị giá 3 triệu USD và nó trở thành một dạng khác của cờ bạc”.

BAYC là một trong những bộ sưu tập NFT hàng đầu vẫn đang giao dịch trên Ethereum với tổng khối lượng giao dịch lên đến 1,41 tỷ USD, theo trang dữ liệu DappRadar. Nhiều bức vẽ BAYC có doanh số cao hàng đầu đang giao dịch trên một triệu USD, với chủ sở hữu là người nổi tiếng như Jimmy Fallon, Serena Williams và Paris Hilton.

9 năm trước, Buterin đã mơ về Ethereum như một cách để tận dụng công nghệ blockchain nền tảng của Bitcoin cho tất cả mục đích sử dụng, không chỉ là tiền tệ. Kể từ đó, nó đã nổi lên như một mạng lưới giao dịch mới, nguồn mở và phi tập trung. Ether – vật ngang giá của nền tảng, đã trở thành tiền số lớn thứ hai sau Bitcoin, cung cấp năng lượng cho hệ sinh thái nghìn tỷ USD cạnh tranh với Visa về số tiền mà hệ thống này luân chuyển.

Ethereum đã đưa hàng nghìn người không có ngân hàng trên khắp thế giới vào các hệ thống tài chính, cho phép dòng vốn chảy qua biên giới không bị cản trở và cung cấp cơ sở hạ tầng cho các doanh nhân để xây dựng các loại sản phẩm mới, từ hệ thống thanh toán đến những thị trường dự đoán (prediction markets – các thị trường giao dịch hợp đồng tiên đoán, dựa vào một sự kiện đặc biệt nào đó), các buổi gặp gỡ trao đổi kỹ thuật số cho đến trung tâm nghiên cứu y tế.

Nhưng ngay cả khi Ether đã tăng vọt về giá trị và khối lượng, Buterin vẫn cho rằng thế giới mà ông tạo ra đang phát triển pha trộn giữa niềm tự hào và nỗi sợ hãi. Ethereum đã khiến một số người da trắng trở nên giàu có một cách khó tin, bơm các chất ô nhiễm vào không khí và nổi lên như một phương tiện để trốn thuế, rửa tiền và lừa đảo.

“Bản thân tiền số có khả năng cao sẽ trở nên loạn lạc nếu triển khai sai cách”, tỷ phú người Canada gốc Nga lưu ý.

Buterin lo lắng về những nguy hiểm về các nhà đầu tư quá khích, phí giao dịch tăng cao và những màn thể hiện sự giàu có “một cách trơ trẽn” đến mức chi phối nhận thức của công chúng về tiền số.

Buterin hy vọng Ethereum sẽ trở thành bệ phóng cho tất cả loại thử nghiệm chính trị xã hội như hệ thống bỏ phiếu công bằng hơn, quy hoạch đô thị, thu nhập cơ bản phổ quát (universal basic income), các dự án công trình công cộng. Trên tất cả, ông muốn nền tảng này trở thành một đối trọng với các chính phủ độc tài và hạn chế sự phụ thuộc vào Thung lũng Silicon với cuộc sống số của mọi người.

Điều trớ trêu là Buterin có thể không đủ khả năng ngăn Ethereum đi chệch hướng. Buterin đã thiết kế nó như một nền tảng phi tập trung, không chỉ đáp ứng tầm nhìn của riêng mình mà còn cả ý chí của những người xây dựng, nhà đầu tư và cộng đồng luôn rộng lớn. Buterin không phải là nhà lãnh đạo chính thức của Ethereum. Điều này đã khiến Buterin phải tận dụng các quyền lực mềm như viết bài đăng blog, trả lời phỏng vấn, thực hiện nghiên cứu, phát biểu tại các hội nghị – nơi nhiều người tham dự chỉ muốn đắm chìm trong ánh hào quang của sự giàu có mới tìm thấy của họ.

“Tôi đã la hét rất nhiều và đôi khi tiếng la hét đó giống như tiếng thét trong mưa vậy”, anh nói và cho biết bản thân luôn tự hỏi, liệu cách tiếp cận có hiệu quả hay không, ảnh hưởng như thế nào đối với đứa con tinh thần của mình và Ethereum sẽ trở thành nền tảng của một kỷ nguyên kỹ thuật số mới hay nó chỉ là một công cụ đầu cơ tài chính khác.

Tuy nhiên, gần đây Ukraine nhận được quyên góp từ nhiều nguồn khiến Buterin lóe lên hy vọng. “Việc này đã nhắc nhở rất nhiều người rằng mục tiêu cuối cùng của tiền số không phải là chơi các trò có hình ảnh những chú khỉ trị giá hàng triệu USD, mà là làm những việc mang lại hiệu quả có ý nghĩa trong thế giới thực”, Buterin nói.

Trong năm 2022, Buterin hy vọng sẽ “chấp nhận rủi ro nhiều hơn và ít trung lập hơn”.

“Tôi thà rằng Ethereum xúc phạm một số người hơn là biến thành một thứ gì đó không có giá trị gì”, ông nói.