Bitcoin là gì?

Chương 1 – Giới thiệu về Bitcoin

Bitcoin là gì?

Bitcoin là một dạng tiền kỹ thuật số. Nhưng không giống như các tiền tệ fiat bạn đã từng sử dụng, không ngân hàng trung ương nào kiểm soát nó. Thay vào đó, hệ thống tài chính bằng Bitcoin được điều hành bởi hàng ngàn máy tính được phân bổ trên toàn thế giới. Bất cứ ai cũng có thể tham gia vào hệ sinh thái bằng cách tải xuống phần mềm nguồn mở.

Bitcoin là tiền điện tử đầu tiên, được công bố vào năm 2008 (và ra mắt năm 2009). Nó cung cấp cho người dùng khả năng gửi và nhận tiền kỹ thuật số (bitcoin, ký hiệu là chữ b hoặc BTC). Điều khiến nó hấp dẫn là nó không thể bị kiểm duyệt và giao dịch có thể được thực hiện bất cứ lúc nào và từ bất cứ đâu.

Bitcoin được sử dụng để làm gì?

Bitcoin được sử dụng vì một số lý do. Nhiều người đánh giá cao vì đặc điểm không cần trung gian của nó – bất kỳ ai có kết nối Internet đều có thể gửi và nhận bitcoin. Nó giống như tiền mặt ở chỗ không ai có thể ngăn bạn sử dụng, nhưng với bản chất là kỹ thuật số, điều đó có nghĩa là nó có thể được chuyển đi trên toàn cầu.

Điều gì làm cho Bitcoin có giá trị?

Bitcoin có đặc điểm là phi tập trung, chống kiểm duyệt, an toàn và không biên giới.

Các đặc điểm này khiến nó trở nên hấp dẫn đối với các trường hợp sử dụng như chuyển tiền quốc tế và thanh toán mà trong đó các cá nhân trong giao dịch không muốn tiết lộ danh tính của mình (giống như với thẻ ghi nợ hoặc thẻ tín dụng).

Nhiều người không chi tiêu bitcoin của mình, thay vào đó họ chọn giữ chúng trong thời gian dài (còn được gọi là hodling). Bitcoin được đặt biệt danh là vàng kỹ thuật số do nguồn cung tiền có hạn. Một số nhà đầu tư xem Bitcoin như một kho lưu trữ giá trị. Bởi vì nó khan hiếm và khó tạo ra, nó đã được ví như các kim loại quý như vàng hoặc bạc.

Những holder (người nắm giữ) tin rằng những đặc điểm này – kết hợp với tính khả dụng toàn cầu và tính thanh khoản cao – làm cho nó trở thành một phương tiện lý tưởng để lưu trữ tài sản trong thời gian dài. Họ tin rằng giá trị của Bitcoin sẽ tiếp tục tăng giá theo thời gian.

Cách thức hoạt động của Bitcoin

Khi Alice thực hiện giao dịch với Bob, cô ấy không gửi tiền theo cách bạn mong đợi. Nó không giống như việc cô ấy gửi cho anh ta một tờ đô la qua thanh toán điện tử. Nó sẽ như này: cô ấy viết trên một tờ ghi (mọi người đều có thể thấy) rằng cô ấy gửi một đô la cho Bob. Khi Bob gửi đi khoản tiền tương tự cho Carol, cô có thể thấy rằng Bob thực sự có chúng bằng cách xem tờ ghi.

Tờ ghi này là một loại cơ sở dữ liệu cụ thể được gọi là blockchain. Tất cả những người tham gia mạng đều có một bản sao giống hệt tờ này được lưu trữ trên thiết bị của họ. Những người tham gia kết nối với nhau để đồng bộ hóa thông tin mới.

Khi người dùng thực hiện thanh toán, họ phát nó trực tiếp lên mạng ngang hàng – không có ngân hàng hoặc tổ chức tập trung nào để xử lý chuyển khoản. Để thêm thông tin mới, blockchain Bitcoin sử dụng một cơ chế đặc biệt gọi là đào. Thông qua quá trình này, các khối giao dịch mới được ghi lại trong blockchain.

Blockchain (chuỗi khối) là gì?

Blockchain là một sổ cái append-only (chỉ được thêm vào): có nghĩa là, dữ liệu chỉ có thể được thêm vào, và một khi thông tin được thêm vào, cực kỳ khó để sửa đổi hoặc xóa nó. Blockchain thực thi điều này bằng cách cho một con trỏ chỉ tới khối trước đó trong mỗi khối tiếp theo.

Con trỏ thực ra là một hash của khối trước đó. Hashing (băm) là việc cho dữ liệu chạy qua một hàm một chiều để tạo ra một “dấu vân tay” độc nhất của đầu vào. Nếu đầu vào được sửa đổi dù chỉ một chút, dấu vân tay sẽ trông hoàn toàn khác. Vì các khối được móc xâu chuỗi với nhau nên không có cách nào để ai đó chỉnh sửa mục nhập cũ mà không làm mất hiệu lực các khối theo sau. Cấu trúc như vậy là một trong những thành phần làm cho blockchain an toàn.

Bitcoin có hợp pháp không?

Bitcoin hoàn toàn hợp pháp ở hầu hết các quốc gia. Tuy nhiên, có một số trường hợp ngoại lệ, vậy nên hãy chắc chắn đọc các luật về quyền hạn của bạn trước khi đầu tư vào tiền điện tử.

Ở các quốc gia nơi nó là hợp pháp, các thực thể chính phủ có những cách tiếp cận khác nhau liên quan đến thuế và tuân thủ. Các quy định vẫn còn chưa chặt chẽ về mặt tổng thể và có thể sẽ thay đổi đáng kể trong những năm tới.

Lịch sử về Bitcoin

Ai đã tạo ra Bitcoin?

Không ai biết! Người tạo ra Bitcoin đã sử dụng bút danh Satoshi Nakamoto, và không ai biết gì về danh tính thực. Satoshi có thể là một người hoặc một nhóm các nhà phát triển ở bất cứ đâu trên thế giới. Tên này có nguồn gốc từ Nhật Bản, nhưng việc thông thạo tiếng Anh của Satoshi đã khiến nhiều người tin rằng anh ấy/cô ấy/họ có nguồn gốc từ một quốc gia nói tiếng Anh.

Satoshi đã xuất bản sách trắng Bitcoin cũng như phần mềm. Tuy nhiên, người sáng tạo bí ẩn này đã biến mất vào năm 2010.

Satoshi có phát minh ra công nghệ blockchain?

Bitcoin thực ra là sự kết hợp của một số công nghệ đã có từ lâu. Khái niệm về một chuỗi các khối không được sinh ra cùng với Bitcoin. Việc sử dụng các cấu trúc dữ liệu không thể thay đổi như thế này được bắt nguồn từ đầu những năm 90 khi Stuart Haber và W. Scott Stornetta đề xuất một hệ thống với các tài liệu đánh dấu thời gian. Giống như các blockchain ngày nay, nó dựa vào các kỹ thuật mã hóa để bảo mật dữ liệu và để tránh bị giả mạo.

Điều thú vị là sách trắng của Satoshi không hề có sử dụng thuật ngữ blockchain trong đó.

Tiền kỹ thuật số trước khi có Bitcoin

Bitcoin không phải là nỗ lực đầu tiên triển khai tiền kỹ thuật số, nhưng nó chắc chắn là phiên bản thành công nhất. Những phiên bản trước đây đã mở đường cho phát minh của Satoshi:

DigiCash

DigiCash là một công ty được thành lập bởi David Chaum, nhà mật mã học và nhà khoa học máy tính, vào cuối những năm 1980. Nó được giới thiệu như một giải pháp định hướng bảo mật cho các giao dịch trực tuyến, dựa trên một bài báo của Chaum.

Mô hình DigiCash là một hệ thống tập trung, nhưng dù sao nó cũng là một thử nghiệm thú vị. Công ty sau đó đã phá sản, Chaum tin rằng nguyên nhân là do nó ra đời trước khi có thương mại điện tử.

B-money

B-money ban đầu được mô tả trong một đề xuất xuất bản vào những năm 1990 của Wei Dai, một kỹ sư máy tính. Nó đã được trích dẫn trong sách trắng Bitcoin và không khó để hiểu lý do.

B-money đã đề xuất một hệ thống Proof of Work (được sử dụng trong đào Bitcoin) và sử dụng một cơ sở dữ liệu phân tán nơi người dùng ký các giao dịch. Một phiên bản thứ hai của b-money cũng mô tả một ý tưởng tương tự như staking, được sử dụng trong các loại tiền điện tử khác ngày nay.

Cuối cùng, b-money không bao giờ được hiện thực hóa vì nó không vượt qua giai đoạn dự thảo. Bởi vậy mới nói rằng Bitcoin rõ ràng lấy cảm hứng từ các khái niệm được trình bày bởi Dai.

Bit Gold

Sự tương đồng giữa Bit Gold và Bitcoin khiến một số người tin rằng người tạo ra nó, nhà khoa học máy tính tên Nick Szabo, chính là Satoshi Nakamoto. Về cốt lõi, Bit Gold bao gồm một sổ cái ghi lại các chuỗi dữ liệu bắt nguồn từ hoạt động Proof of Work.

Giống như b-money, nó không bao giờ được phát triển thêm. Tuy nhiên, sự tương đồng của Bit Gold với Bitcoin đã củng cố vị trí của nó như là “tiền thân của Bitcoin”.

---

Chương 2 – Bitcoin đến từ đâu?

Bitcoin mới được tạo ra như thế nào?

Bitcoin có nguồn cung hữu hạn, nhưng không phải tất cả đều đang lưu hành. Cách duy nhất để tạo ra các đồng tiền bitcoin mới là thông qua một quá trình gọi là đào –một cơ chế đặc biệt để thêm dữ liệu vào blockchain.

Có bao nhiêu bitcoin?

Giao thức ấn định nguồn cung tối đa của Bitcoin ở mức hai mươi mốt triệu. Tính đến năm 2020, chỉ dưới 90% trong số này đã được tạo ra, nhưng sẽ mất hơn một trăm năm để tạo ra phần còn lại. Điều này là do các sự kiện định kỳ được gọi là halving (chia đôi), làm giảm dần phần thưởng đào.

Khai thác Bitcoin hoạt động như thế nào?

Bằng phương pháp đào, những người tham gia sẽ thêm các khối vào blockchain. Để làm như vậy, họ phải dành sức mạnh tính toán để giải một câu đố mật mã. Để khích lệ, một phần thưởng sẽ dành cho bất cứ thợ đào nào đề xuất được một khối hợp lệ.

Tạo ra một khối tốn kém chi phí nhưng kiểm tra tính hợp lệ của khối lại rẻ. Nếu có ai đó cố gắng gian lận với một khối không hợp lệ, mạng sẽ từ chối ngay lập tức và thợ đào đó sẽ không thể thu lại chi phí đào.

Phần thưởng – thường được gắn nhãn là – phần thưởng khối – được tạo thành từ hai thành phần: phí gắn liền với các giao dịch và trợ cấp khối. Khoản trợ cấp khối là nguồn duy nhất của bitcoin “mới”. Với mỗi khối được khai thác, nó sẽ thêm một lượng tiền vào tổng nguồn cung.

Mất bao lâu để đào một khối?

Giao thức điều chỉnh độ khó đào, vì vậy sẽ mất khoảng mười phút để tìm ra một khối mới. Các khối không phải lúc nào cũng được tìm thấy chính xác sau mười phút kể từ khối trước – thời gian tìm ra sẽ dao động xung quanh khoảng này.

---

Chương 3 – Bắt đầu với Bitcoin

Làm thế nào tôi có thể mua Bitcoin?

Cách mua Bitcoin bằng thẻ tín dụng/thẻ ghi nợ

Binance cho phép bạn mua Bitcoin trên trình duyệt của mình. Để thực hiện:

1. Vào Mua và bán tiền điện tử.
2. Chọn loại tiền điện tử bạn muốn mua và loại tiền bạn muốn thanh toán.
3. Đăng nhập vào Binance hoặc đăng ký nếu bạn chưa có tài khoản.
4. Chọn phương thức thanh toán.
5. Nếu được nhắc, hãy điền thông tin chi tiết thẻ của bạn và xác minh danh tính đầy đủ.
6. Xong! Bitcoin sẽ được ghi có vào tài khoản Binance của bạn.

Cách mua Bitcoin trên thị trường ngang hàng

Bạn cũng có thể mua và bán Bitcoin trên thị trường ngang hàng. Ứng dụng di động Binance cho phép bạn mua trực tiếp từ người dùng khác. Để làm như vậy:

1. Khởi chạy ứng dụng và đăng nhập hoặc đăng ký.
2. Chọn One click buy sell nằm ở tab Buy ở góc trên cùng bên trái của giao diện.
3. Bạn sẽ được nhắc nhở với một số ưu đãi khác nhau – nhấn Buy trên sản phẩm bạn muốn.
4. Bạn có thể thanh toán bằng các loại tiền điện tử khác (tab By Crypto) hoặc bằng tiền tệ fiat (tab By Fiat).
5. Ở phía dưới, bạn sẽ được hỏi về phương thức thanh toán. Chọn bất kỳ phương thức nào phù hợp với bạn.
6. Chọn Buy BTC.
7. Bây giờ bạn phải thực hiện thanh toán. Khi hoàn tất, nhấn vào Mark as paid và confirm(Xác nhận).
8. Giao dịch được hoàn thành khi người bán gửi bitcoin cho bạn.

Tôi có thể mua gì với Bitcoin?

Có rất nhiều thứ bạn có thể mua bằng Bitcoin. Ở giai đoạn này, việc tìm được cửa hàng ngoài đời chấp nhận mua bán bằng bitcoin là khó (mặc dù không phải là không thể). Tuy nhiên, bạn vẫn có thể tìm thấy các trang web chấp nhận bitcoin hoặc cho phép bạn mua các thẻ quà tặng bằng bicoin để dùng các dịch vụ khác.

Một số thứ bạn có thể mua bằng Bitcoin như:

• Vé máy bay
• Phòng khách sạn
• Bất động sản
• Thực phẩm & đồ uống
• Quần áo
• Thẻ quà tặng
• Đăng ký trực tuyến

Tôi có thể tiêu Bitcoin ở đâu?

Các đơn vị chấp nhận bitcoin đang tăng lên. Chúng ta hãy đi qua một vài tên trong số họ.

TravelbyBit

Tiết kiệm chi phí thẻ tín dụng khổng lồ khi đi du lịch thế giới! Bạn có thể đặt chuyến bay và khách sạn bằng Bitcoin và các loại tiền điện tử khác thông qua TravelbyBit. Đăng ký và đặt trước bằng tiền điện tử được chiết khấu 10% khi mua hàng.

Spendabit

Spendabit là một công cụ tìm kiếm các sản phẩm mà bạn có thể mua bằng Bitcoin. Chỉ cần tìm kiếm những gì bạn muốn mua và nhận danh sách các thương nhân mà bạn có thể mua hàng bằng Bitcoin.

Coinmap

Tìm kiếm tất cả các thương nhân và cây ATM chấp nhận tiền điện tử xung quanh khu vực của bạn. Nếu bạn háo hức được tiêu Bitcoin của mình và đang tìm kiếm một nơi để tiêu, đây có thể là một lựa chọn lý tưởng cho bạn.

Bitrefill

Bạn có thể mua thẻ quà tặng cho hàng trăm dịch vụ và nạp tiền điện thoại của bạn bằng Bitcoin và các loại tiền điện tử khác tại đây. Việc này khá dễ thực hiện và bạn cũng có thể sử dụng Lightning Network để thanh toán.

Nếu tôi mất bitcoin thì sao?

Vì không có ngân hàng liên quan nên bạn có trách nhiệm giữ an toàn cho tiền của mình. Một số người thích lưu trữ chúng trên các sàn giao dịch, trong khi những người khác giữ coin bằng nhiều ví khác nhau. Nếu bạn sử dụng ví, bạn nên viết ra và lưu lại dãy ký tự seed phrase của mình để có thể khôi phục.

Tôi có thể hoàn nguyên các giao dịch Bitcoin không?

Một khi dữ liệu đã được thêm vào blockchain, việc xóa đi là rất khó (trong thực tế, nó hầu như không thể). Điều này có nghĩa là khi bạn thực hiện một giao dịch, việc hoàn tác là không thể. Bạn phải luôn luôn kiểm tra hai lần và ba lần rằng bạn đang gửi tiền của mình đến đúng địa chỉ.

Để biết ví dụ về việc bạn có thể đảo ngược giao dịch trên lý thuyết, hãy xem bài tấn công 51% là gì?

Tôi có thể kiếm tiền bằng Bitcoin không?

Bạn có thể kiếm tiền bằng Bitcoin, nhưng bạn cũng có thể mất tiền với nó. Thông thường, các nhà đầu tư dài hạn mua và giữ Bitcoin tin rằng nó sẽ tăng giá trong tương lai. Những người khác chọn giao dịch Bitcoin với các đồng tiền điện tử khác để kiếm lợi nhuận ngắn hạn và trung hạn. Cả hai chiến lược này đều có rủi ro nhưng có tưởng thưởng thường cao hơn các phương thức khác có độ rủi ro thấp.

Một số nhà đầu tư áp dụng chiến lược lai. Họ nắm giữ bitcoin như một khoản đầu tư dài hạn đồng thời giao dịch một số (trong một danh mục đầu tư riêng) trong ngắn hạn. Không có chiến lược đúng hay không đúng trong phân bổ tài sản trong danh mục đầu tư – mỗi nhà đầu tư sẽ có khẩu vị rủi ro khác nhau và các mục tiêu khác nhau.

Cho vay là một hình thức ngày càng phổ biến để kiếm thu nhập thụ động. Bằng cách cho người khác vay coin, bạn có thể tạo ra tiền lãi mà họ sẽ trả vào một ngày sau đó. Các nền tảng như Binance Lending cho phép bạn làm điều này với Bitcoin và các loại tiền điện tử khác.

Làm thế nào tôi có thể lưu trữ bitcoin?

Có nhiều lựa chọn để lưu trữ coin, mỗi loại có điểm mạnh và điểm yếu riêng.

Lưu trữ bitcoin của bạn trên Binance

Giải pháp lưu ký là lưu trữ trong đó người dùng không thực sự tự giữ các coin mà tin tưởng vào một bên thứ ba để giữ. Để thực hiện giao dịch, họ sẽ đăng nhập vào nền tảng của bên thứ ba. Các sàn giao dịch như Binance thường sử dụng mô hình này vì nó hiệu quả hơn rất nhiều cho các nhà giao dịch.

Lưu trữ các coin của bạn trên Binance cho phép bạn dễ dàng truy cập chúng cho mục đích giao dịch hoặc cho vay.

Lưu trữ tiền của bạn trong ví bitcoin

Các giải pháp không lưu ký thì ngược lại – trong đó người dùng tự kiểm soát tiền của họ. Để lưu trữ tiền bằng giải pháp này, bạn sẽ sử dụng ví. Ví không giữ tiền của bạn trực tiếp – thay vào đó, nó giữ các khóa mật mã mở khóa chúng trên blockchain. Bạn có hai lựa chọn chính:

Ví nóng

Ví nóng là phần mềm kết nối theo cách nào đó với Internet. Nói chung, nó sẽ có dạng một ứng dụng di động hoặc máy tính để bàn cho phép bạn dễ dàng gửi và nhận các coin. Trust Wallet là một ví dụ về loại ví di động hỗ trợ nhiều loại coin. Vì là trực tuyến, ví nóng thường thuận tiện hơn cho thanh toán, nhưng chúng cũng dễ bị tấn công hơn.

Ví lạnh

Các ví không kết nối với Internet được gọi là ví lạnh. Chúng ít bị tấn công hơn vì không có vectơ tấn công trực tuyến, do đó chúng có xu hướng cung cấp trải nghiệm vật lý tốt hơn cho người dùng. Ví dụ cho loại ví này là các ví phần cứng hoặc ví giấy.

---

Chương 4 – Bitcoin Halving

Bitcoin Halving là gì?

Bitcoin halving (còn được gọi là Bitcoin halvening) chỉ đơn giản là một sự kiện làm giảm phần thưởng khối. Khi having xảy ra, phần thưởng được trao cho các thợ đào cho việc xác nhận các khối mới bị giảm đi một nửa (họ chỉ nhận được một nửa phần thưởng so với trước đây). Tuy nhiên, việc này không có tác động đến phí giao dịch.

Bicoin Halving hoạt động như thế nào?

Khi Bitcoin ra mắt, các thợ đào sẽ được thưởng 50 BTC cho mỗi khối hợp lệ mà họ tìm thấy.

Halving đầu tiên diễn ra vào ngày 28/11/2012. Tại thời điểm đó, giao thức đã giảm phần thưởng khối từ 50 BTC xuống còn 25 BTC. Lần halving thứ hai xảy ra vào ngày 9/7/2016 (25 BTC xuống còn 12,5 BTC). Lần tiếp theo dự kiến sẽ diễn ra trong tháng 5/2020, giảm xuống còn 6,25 BTC.

Bạn có thể nhận thấy một mô hình nhất định ở đây. Halving dường như xảy ra cứ sau bốn năm. Đó là theo thiết kế, nhưng giao thức không đặt ngày cụ thể diễn ra halving. Thay vào đó, sự kiện diễn ra theo chiều cao khối – cứ sau 210.000 khối, một halving sẽ xảy ra. Vì vậy, chúng ta có thể đoán là sau khoảng 2.100.000 phút thì phần thưởng giảm một nửa (hãy nhớ rằng, một khối mất ~ 10 phút để đào).

Trong biểu đồ trên, chúng ta có thể thấy sự giảm thưởng khối theo thời gian và mối quan hệ của nó với tổng cung. Lúc đầu, có vẻ như phần thưởng đã giảm về không và nguồn cung tối đa đã được lưu hành. Nhưng đây không phải là trường hợp. Xu hướng đường cong là cực kỳ sát trần, nhưng thực tế thì phần thưởng sẽ đạt 0 vào khoảng năm 2140.

Tại sao Bitcoin Halving xảy ra?

Đó là một trong những lợi điểm bán hàng chính của Bitcoin, nhưng Satoshi Nakamoto chưa bao giờ giải thích đầy đủ lý do của mình về việc giới hạn nguồn cung ở mức hai mươi mốt triệu đơn vị. Một số người suy đoán rằng đó chỉ là kết quả của việc khởi đầu với phần thưởng khối 50 BTC và sẽ giảm một nửa sau mỗi 210.000 khối.

Có một nguồn cung hữu hạn có nghĩa là tiền sẽ không bị mất giá trong thời gian dài. Nó hoàn toàn trái ngược với tiền fiat bị mất sức mua theo thời gian khi có các đơn vị tiền mới đi vào lưu thông.

Do vậy, những giới hạn tốc độ đào coin trở nên hợp lý. Rốt cuộc, 50% được tạo ra bởi khối 210.000 (tức là vào năm 2012). Nếu phần thưởng vẫn giữ nguyên, tất cả các đơn vị đáng ra sẽ được khai thác hết vào năm 2016.

Cơ chế halving tạo động lực cho việc đào coin trong hơn 100 năm. Việc này giúp cho hệ thống nhiều thời gian để thu hút người dùng, nhờ đó thị trường thu phí có thể phát triển.

Bitcoin Halving có tác động gì?

Những người bị ảnh hưởng nhiều nhất bởi halving là các thợ đào vì phần thưởng khối chiếm một phần đáng kể trong doanh thu của họ. Khi phần thưởng bị giảm một nửa, họ chỉ nhận được một nửa những gì họ đã từng làm. Phần thưởng cũng bao gồm phí giao dịch, nhưng cho đến nay, chúng chỉ chiếm một phần nhỏ trong phần thưởng khối.

Do đó, Halvings có thể khiến một số người tham gia tiếp tục đào mà không hưởng lợi. Điều này có ý nghĩa gì đối với ngành công nghiệp với quy mô lớn hơn là không rõ nhưng việc giảm phần thưởng khối có thể dẫn đến việc tập trung hơn nữa vào các mining pool (nhóm đào coin chung) hoặc đơn giản là có thể thúc đẩy các hoạt động đào hiệu quả hơn.

Nếu Bitcoin tiếp tục dựa vào thuật toán Proof of Work, phí sẽ cần phải tăng để giữ cho việc đào có lợi nhuận. Kịch bản này là hoàn toàn có thể, vì các khối có thể có rất nhiều giao dịch. Nếu có nhiều giao dịch đang chờ xử lý, những giao dịch có phí cao hơn sẽ được đưa vào xử lý trước.

Trong lịch sử, giá Bitcoin đã từng tăng mạnh theo sau sự kiện halving. Tất nhiên, không có nhiều dữ liệu có sẵn vì chúng ta mới chỉ thấy hai lần cho đến nay. Nhiều người cho rằng sự biến động giá này gắn với sự khan hiếm của Bitcoin do halving theo quy luật thị trường. Những người ủng hộ lý thuyết này tin rằng giá trị bitcoin sẽ một lần nữa tăng vọt sau sự kiện vào tháng 5/2020.

Những người khác không đồng ý với logic này, cho rằng thị trường vốn dĩ đã tính sự kiện halving. Nó không giống như sự kiện gây bất ngờ – những người tham gia đã biết trong hơn một thập kỷ rằng phần thưởng sẽ bị giảm vào tháng 5/2020. Một quan điểm khác thường được đưa ra là ngành công nghiệp này trước đây là kém phát triển trong hai lần halving đầu tiên. Ngày nay, nó phát triển hơn, cung cấp các công cụ giao dịch tinh vi và phù hợp với nhóm nhà đầu tư rộng hơn.

Khi nào Bitcoin Halving tiếp theo xảy ra?

Halving tiếp theo dự kiến sẽ diễn ra vào tháng 5/2020 với phần thưởng sẽ giảm xuống còn 6,25 BTC.

---

Chương 5 – Những quan điểm sai lầm phổ biến về Bitcoin

Bitcoin có ẩn danh không?

Không hẳn vậy. Bitcoin ban đầu có vẻ ẩn danh, nhưng điều này không chính xác. Blockchain Bitcoin là công khai nên bất cứ ai cũng có thể thấy các giao dịch. Danh tính của bạn không được gắn với địa chỉ ví của bạn trên blockchain, nhưng nếu ai đó với tài nguyên phù hợp thì người đó có khả năng liên kết cả hai với nhau để tìm ra. Chính xác hơn thì Bitcoin được mô tả như là bí danh. Địa chỉ bitcoin có thể xem bởi mọi người, nhưng tên của chủ sở hữu thì không.

Bởi vậy mới nói rằng hệ thống này tương đối riêng tư và có nhiều phương pháp gây khó khăn hơn cho việc tìm ra những gì bạn đang làm với bitcoin của mình. Các công nghệ có sẵn tùy thích có thể tạo ra sự từ chối hợp lý cho “phá vỡ liên kết” giữa các địa chỉ. Hơn nữa, các bản nâng cấp trong tương lai có thể tăng cường mạnh bảo mật.

Bitcoin có phải là lừa đảo không?

Không. Giống như tiền fiat, Bitcoin cũng có thể được sử dụng cho các hoạt động bất hợp pháp nhưng điều này không làm cho Bitcoin trở thành một trò lừa đảo.

Bitcoin là một loại tiền kỹ thuật số không được kiểm soát bởi bất kỳ ai. Những kẻ gièm pha đã quy cho nó là một sơ đồ kim tự tháp, nhưng nó không phải. Là tiền kỹ thuật số, nó hoạt động tốt ở mức giá $20 một coin cũng như tại mức $20.000 một coin. Đã hơn một thập kỷ và công nghệ của nó đã được chứng minh là rất an toàn và đáng tin cậy.

Thật không may, Bitcoin được sử dụng trong nhiều vụ lừa đảo mà bạn nên biết. Chúng có thể bao gồm phishing và các chiêu trò tấn công phi kỹ thuật, chẳng hạn như quà tặng giả và airdrops. Nguyên tắc chung là: nếu có gì đó nghe có vẻ quá hời để tin là thật thì có lẽ đó là một trò lừa đảo. Không bao giờ đưa khóa cá nhân hoặc seed phrase của bạn cho bất kỳ ai và thận trọng với các chiêu trò đề xuất nhân đôi số tiền của bạn với ít rủi ro. Nếu bạn gửi tiền cho một kẻ lừa đảo hoặc cho một món quà giả, chúng sẽ bị mất mãi mãi.

Bitcoin có phải là bong bóng không?

Trong nhiều đợt tăng giá của Bitcoin, bitocoin bị coi như một bong bóng đầu cơ. Nhiều nhà kinh tế đã so sánh Bitcoin với các thời kỳ như Tulip Mania hoặc Bong bóng dot-com.

Do tính chất độc đáo của Bitcoin như một loại hàng hóa kỹ thuật số phi tập trung, giá của nó hoàn toàn bị chi phối bởi đầu cơ trên thị trường tự do. Ngoài ra có nhiều yếu tố thúc đẩy giá Bitcoin, nhưng cuối cùng thì chúng ảnh hưởng đến cung và cầu thị trường. Vì Bitcoin khan hiếm và tuân theo lịch phát hành nghiêm ngặt, nên người ta nghĩ rằng nhu cầu dài hạn sẽ vượt quá nguồn cung.

Các thị trường tiền điện tử là tương đối nhỏ khi so sánh với các thị trường truyền thống. Điều này có nghĩa là Bitcoin và các tài sản tiền điện tử khác có xu hướng biến động mạnh hơn, và việc nhìn thấy sự mất cân bằng thị trường trong ngắn hạn giữa cung và cầu là khá phổ biến.

Nói cách khác, Bitcoin có thể là một tài sản dễ biến động. Nhưng biến động là một phần của thị trường tài chính, đặc biệt là những thị trường có khối lượng giao dịch và thanh khoản tương đối thấp.

Bitcoin có sử dụng mã hóa không?

Không. Đây là một quan niệm sai lầm phổ biến. Blockchain của Bitcoin không sử dụng mã hóa. Mọi đối tượng ngang hàng trên mạng cần có khả năng đọc các giao dịch để đảm bảo rằng chúng hợp lệ. Thay vào mã hóa, bitcoin sử dụng chữ ký số và hàm băm. Mặc dù một số thuật toán chữ ký số sử dụng mã hóa nhưng đó không phải là trường hợp của Bitcoin.

Tuy nhiên, điều đáng chú ý là nhiều ứng dụng và ví tiền điện tử sử dụng mã hóa để bảo vệ ví của người dùng bằng mật khẩu. Tuy nhiên, các phương thức mã hóa này không liên quan gì đến blockchain – chúng chỉ được tích hợp vào các công nghệ khác.

---

Chương 6 – Khả năng mở rộng Bitcoin

Khả năng mở rộng là gì?

Khả năng mở rộng là thước đo khả năng phát triển của hệ thống nhằm đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng. Nếu bạn làm chủ một trang web bị quá tải bởi các request, bạn có thể mở rộng quy mô của nó bằng cách thêm nhiều máy chủ. Nếu bạn muốn chạy các ứng dụng chuyên sâu hơn trên máy tính của mình, bạn có thể nâng cấp các thành phần của nó.

Trong bối cảnh tiền điện tử, chúng tôi sử dụng thuật ngữ này để mô tả sự dễ dàng nâng cấp blockchain để nó có thể xử lý số lượng giao dịch cao hơn.

Tại sao Bitcoin cần phải mở rộng quy mô?

Để hoạt động trong thanh toán hàng ngày, Bitcoin phải có tốc độ nhanh. Trong điều kiện hiện tại, bitcoin có thông lượng tương đối thấp, có nghĩa là chỉ một lượng giao dịch hạn chế có thể được xử lý trên mỗi khối.

Như bạn đã biết trong chương trước, các thợ đào nhận được phí giao dịch như một phần của phần thưởng khối. Những người dùng đưa phí vào các giao dịch của họ để khuyến khích các thợ đào đưa giao dịch của họ vào blockchain.

Các thợ đào tìm cách thu hồi vốn đầu tư cho phần cứng và điện, vì vậy họ ưu tiên các giao dịch với mức phí cao hơn. Nếu có rất nhiều giao dịch trong “phòng chờ” của mạng (được gọi là mempool), phí có thể tăng đáng kể khi người dùng trả giá để các giao dịch của họ được xử lý. Ở mức tệ nhất, phí trung bình đã từng lên tới $50.

Bitcoin có thể xử lý bao nhiêu giao dịch?

Dựa trên số lượng giao dịch trung bình trên mỗi khối, Bitcoin có thể quản lý khoảng năm giao dịch mỗi giây tại thời điểm này. Nó thấp hơn nhiều so với các giải pháp thanh toán tập trung, nhưng đây là một trong những cái giá của một loại tiền tệ phi tập trung.

Vì Bitcoin không được quản lý bởi một trung tâm dữ liệu mà trong đó có một thực thể duy nhất có thể nâng cấp theo ý muốn, Bitcoin phải giới hạn kích thước của các khối. Một kích thước khối mới cho phép 10.000 giao dịch mỗi giây có thể được tích hợp, nhưng nó sẽ gây hại cho sự phi tập trung của mạng. Hãy nhớ rằng các full node cần tải xuống thông tin mới khoảng mười phút một lần. Nếu việc này trở nên quá nặng, các full node có thể sẽ ngoại tuyến.

Nếu giao thức được sử dụng để thanh toán, những người ủng hộ Bitcoin tin rằng việc mở rộng hiệu quả là cần thiết phải đạt được theo các cách khác nhau.

Mạng Lightning là gì?

Lightning Network là một giải pháp mở rộng được đề xuất cho Bitcoin. Chúng tôi gọi đó là giải pháp lớp hai vì nó di chuyển các giao dịch ra khỏi blockchain. Thay vì ghi lại tất cả các giao dịch trên lớp cơ sở, chúng được xử lý bởi một giao thức khác được xây dựng trên đỉnh của nó.

Lightning Network cho phép người dùng gửi tiền gần như ngay lập tức và miễn phí. Ràng buộc về thông lượng là không có (với điều kiện người dùng có khả năng gửi và nhận). Để sử dụng Bitcoin Lightning Network, hai người tham gia khóa một số coin của họ trong một địa chỉ đặc biệt. Địa chỉ có một đặc tính duy nhất – nó chỉ nhả bitcoin nếu cả hai bên đồng ý.

Từ đó, các bên giữ một sổ cái riêng có thể phân bổ lại số dư mà không cần thông báo cho chuỗi chính. Họ chỉ công bố một giao dịch lên blockchain khi việc đã hoàn thành. Giao thức sau đó cập nhật số dư của hai bên cho phù hợp. Lưu ý rằng hai bên không cần phải tin tưởng lẫn nhau. Nếu một bên cố gắng gian lận, giao thức sẽ phát hiện ra và trừng phạt.

Tổng cộng, một kênh thanh toán như thế này chỉ yêu cầu hai giao dịch trên blockchain từ người dùng – một để gửi coin vào một địa chỉ và một để sau đó phân phối coin. Điều này có nghĩa là hàng ngàn chuyển khoản có thể được thực hiện trong thời gian chờ đợi. Với sự phát triển và tối ưu hóa hơn nữa, công nghệ có thể trở thành một thành phần quan trọng cho các hệ thống blockchain lớn.

Để được giải thích chi tiết hơn về vấn đề khả năng mở rộng và các giải pháp tiềm năng, hãy xem bài Khả năng mở rộng Blockchain – Sidechain và Kênh thanh toán.

Hard fork là gì?

Vì Bitcoin là nguồn mở, bất kỳ ai cũng có thể sửa đổi phần mềm. Bạn có thể thêm các quy tắc mới hoặc loại bỏ các quy tắc cũ cho phù hợp với các nhu cầu khác nhau. Nhưng không phải tất cả các thay đổi đều như nhau: một số cập nhật sẽ làm cho node của bạn không tương thích với mạng, trong khi những thay đổi khác sẽ tương thích ngược.

Soft fork

Soft fork là một sự thay đổi các quy tắc cho phép các node đã được cập nhật tương tác với các node cũ. Hãy lấy kích thước khối làm ví dụ. Giả sử rằng chúng ta có kích thước khối là 2MB và một nửa mạng thực hiện thay đổi – kể từ bây giờ, tất cả các khối không được vượt quá 1MB. Chúng sẽ từ chối bất cứ khối nào lớn hơn.

Các node cũ hơn vẫn có thể nhận được các khối này hoặc tự mở rộng. Điều đó có nghĩa là tất cả các node vẫn là một phần của cùng một mạng, bất kể chúng chạy phiên bản nào.

Trong hình ảnh động bên dưới, chúng ta có thể thấy rằng các khối nhỏ hơn được chấp nhận bởi cả các node cũ và node được cập nhật. Tuy nhiên, các node mới hơn sẽ không nhận các khối 3MB, vì chúng đã tuân theo các quy tắc mới.

Segregated Witness (hoặc SegWit) là một ví dụ về một soft fork của Bitcoin. Sử dụng một kỹ thuật thông minh, nó đã giới thiệu một định dạng mới cho các khối và giao dịch. Các node cũ tiếp tục nhận được các khối, nhưng chúng không xác thực loại giao dịch mới.

Hard fork

Hard fork thì phức tạp hơn. Giả sử bây giờ một nửa mạng muốn tăng kích thước khối từ 2MB lên 3MB. Nếu bạn cố gửi khối 3MB đến các node cũ, các node sẽ từ chối vì quy tắc nêu rõ rằng 2MB là mức tối đa có thể chấp nhận. Vì hai mạng không còn tương thích, blockchain chia tách làm hai.

Chuỗi đen trong sơ đồ trên là chuỗi gốc. Khối 2 là nơi đã diễn ra chia tách cứng. Ở đây, các node được nâng cấp đã bắt đầu tạo ra các khối lớn hơn (các khối màu xanh lá cây). Các node cũ hơn không nhận chúng, vì vậy chúng tiếp tục đi theo một con đường khác. Giờ thì sẽ có hai blockchain, chúng cùng chia sẻ một lịch sử cho đến Khối 2.

Bây giờ có hai giao thức khác nhau, mỗi giao thức có một loại tiền khác nhau. Tất cả số dư trên bản cũ được sao chép, có nghĩa là nếu bạn có 20 BTC trên chuỗi ban đầu, bạn sẽ có 20 NewBTC trên bản mới.

Năm 2017, Bitcoin đã trải qua một hard fork gây tranh cãi với một kịch bản tương tự như trên. Một số ít người tham gia muốn tăng kích thước khối để đảm bảo thông lượng cao hơn và phí giao dịch rẻ hơn. Những người khác tin rằng đây là một chiến lược mở rộng quy mô tồi. Cuối cùng, hard fork đã sinh ra Bitcoin Cash (BCH), được tách ra từ mạng Bitcoin và hiện có một cộng đồng và lộ trình độc lập.

---

Chương 7 – Tham gia vào mạng Bitcoin

Bitcoin node là gì?

“Bitcoin node” là một thuật ngữ được sử dụng để mô tả một chương trình tương tác với mạng Bitcoin theo một cách nào đó. Nó có thể là bất cứ thứ gì, từ một chiếc điện thoại di động đang chạy ví Bitcoin cho đến một máy tính chuyên dụng lưu trữ một bản sao đầy đủ của blockchain.

Có một số loại node, mỗi loại thực hiện các chức năng cụ thể. Tất cả đều hoạt động như một điểm giao tiếp với mạng. Trong hệ thống, chúng truyền thông tin về các giao dịch và khối.

Bitcoin node hoạt động như thế nào?

Full node

Một full node xác nhận các giao dịch và khối nếu chúng đáp ứng các yêu cầu nhất định (nghĩa là tuân theo các quy tắc). Hầu hết các full node chạy phần mềm Bitcoin Core đây là triển khai tham chiếu của giao thức Bitcoin.

Bitcoin Core là chương trình do Satoshi Nakamoto phát hành năm 2009 – nó được đặt tên đơn giản là Bitcoin vào thời điểm đó, nhưng sau đó được đổi tên để tránh mọi sự nhầm lẫn. Các triển khai khác cũng có thể được sử dụng, miễn là chúng tương thích với Bitcoin Core.

Các full note là phần không thể thiếu cho tính phi tập trung của Bitcoin. Chúng tải xuống và xác thực các khối và giao dịch, và quảng bá chúng đến phần còn lại của mạng. Vì chúng độc lập xác minh tính xác thực của thông tin chúng đang được cung cấp nên người dùng không phụ thuộc vào bên thứ ba cho bất cứ điều gì.

Nếu một full node lưu trữ một bản sao đầy đủ của blockchain, nó được gọi là một full archival node. Tuy nhiên, một số người dùng loại bỏ các khối cũ hơn để tiết kiệm dung lượng – blockchain Bitcoin chứa hơn 200 GB dữ liệu giao dịch.

Light node

Các light node không có khả năng như full node, nhưng chúng ít tốn tài nguyên hơn. Chúng cho phép người dùng giao tiếp với mạng mà không cần thực hiện tất cả các hoạt động mà một full node thực hiện.

Khi một full node tải xuống tất cả các khối để xác thực chúng, các light node chỉ tải xuống một phần của mỗi khối (được gọi là block header). Mặc dù block header có kích thước rất nhỏ, nhưng nó chứa thông tin cho phép người dùng kiểm tra xem các giao dịch của họ có nằm trong một khối cụ thể nào đó không.

Các light node rất lý tưởng cho các thiết bị có giới hạn về băng thông hoặc không gian. Người ta thường thấy loại node này được sử dụng trong ví máy tính và thiết bị di động. Tuy nhiên, vì không thể thực hiện xác nhận nên các light node phụ thuộc vào các full node.

Mining node

Các mining node là các full node thực hiện thêm một nhiệm vụ – tạo ra các khối. Như chúng ta đã đề cập trước đó, việc này yêu cầu thiết bị và phần mềm chuyên dụng để thêm dữ liệu vào blockchain.

Các mining node lấy các giao dịch đang chờ xử lý và băm chúng cùng với các thông tin khác để tạo một dãy số. Nếu dãy số thấp hơn mục tiêu được đặt bởi giao thức, khối đó sẽ hợp lệ và có thể được phát đến các full node khác.

Nhưng để đào mà không phụ thuộc vào ai khác, các thợ đào cần chạy một full node. Mặt khác, họ không thể biết được các giao dịch nào được đưa vào trong khối.

Nếu người tham gia muốn đào nhưng không muốn sử dụng full node, họ có thể kết nối với máy chủ để được cung cấp thông tin họ cần. Nếu bạn đào trong một pool (tức là đào cùng với người khác) thì chỉ một người cần chạy một full node.

Cách chạy một full node

Một full node có thể là lợi thế cho các nhà phát triển, thương nhân và người dùng cuối. Chạy ứng dụng Bitcoin Core trên phần cứng của riêng bạn cho lợi ích bảo mật và quyền riêng tư, đồng thời giúp củng cố mạng Bitcoin trên tổng thể. Với một full node, bạn không còn dựa vào bất kỳ ai khác để tương tác với hệ sinh thái.

Một số ít các công ty định hướng làm về Bitcoin cung cấp các plug-and-play node. Phần cứng dựng sẵn được chuyển đến người dùng, và người dùng chỉ cần bật nguồn để bắt đầu tải xuống blockchain. Điều này có thể thuận tiện hơn cho những người dùng không thạo kỹ thuật, nhưng nó thường đắt hơn đáng kể so với việc bạn tự thiết lập.

Trong hầu hết các trường hợp, một máy PC hoặc laptop cũ là đủ. Không nên chạy một node trên máy tính chạy hàng ngày của bạn vì nó có thể làm máy chậm đáng kể. Blockchain phát triển liên tục, vì vậy bạn sẽ cần đảm bảo rằng máy có đủ bộ nhớ để tải xuống toàn bộ.

Ổ cứng 1TB sẽ đủ dùng trong vài năm tới, miễn là không có bất kỳ thay đổi lớn nào đối với kích thước khối. Các yêu cầu khác bao gồm 2GB RAM (hầu hết máy tính đều có nhiều hơn mức này theo mặc định) và rất nhiều băng thông.

Cách đào Bitcoin

Trong những ngày đầu của Bitcoin, có thể tạo ra các khối mới với máy laptop thông thường. Hệ thống này chưa được biết đến vào thời điểm đó, vì vậy có rất ít cạnh tranh trong hoạt đồng đào coin. Do hoạt động đào thấp nên giao thức tự nhiên đặt ra độ khó đào thấp.

Khi tỷ lệ băm của mạng tăng lên, người tham gia cần nâng cấp lên thiết bị tốt hơn để duy trì tính cạnh tranh. Với việc chuyển qua các loại phần cứng khác nhau, ngành công nghiệp đào coin cuối cùng đã bước vào thời đại mà chúng ta có thể gọi là kỷ nguyên Application-Specific Integrated Circuits (ASICs).

Như cái tên có thể gợi ý, các thiết bị này được xây dựng với mục đích cụ thể. Chúng cực kỳ hiệu quả nhưng chỉ có khả năng thực hiện một nhiệm vụ. ASIC là một máy tính chuyên dụng được sử dụng chỉ để đào và không có gì khác ngoài nó. Bitcoin ASIC có thể đào Bitcoin nhưng không thể đào các coin khác không sử dụng cùng một thuật toán.

Đào Bitcoin ngày nay đòi hỏi đầu tư đáng kể – không chỉ về phần cứng mà còn cả năng lượng. Tại thời điểm viết, một thiết bị đào tốt thực hiện lên tới mười nghìn tỷ phép tính mỗi giây. Mặc dù rất hiệu quả, máy đào ASIC tiêu thụ một lượng điện cực lớn. Trừ khi bạn có quyền truy cập vào một số giàn đào và hưởng điện giá rẻ, bạn sẽ không thể kiếm được lợi nhuận từ đào Bitcoin.

Với các tài liệu hướng dẫn, việc thiết lập hoạt động đào là rất đơn giản – nhiều ASIC đi kèm với phần mềm riêng. Tùy chọn phổ biến nhất là đưa các máy đào của bạn vào trong một mining pool, nơi bạn sẽ làm việc với những người khác để tìm các khối. Nếu thành công, bạn sẽ nhận được một phần của phần thưởng theo tỷ lệ với tỷ lệ băm bạn đã cung cấp.

Bạn cũng có thể chọn solo mine, tức là đào một mình. Xác suất tạo một khối sẽ thấp hơn, nhưng bạn sẽ giữ tất cả phần thưởng nếu bạn tạo được một khối hợp lệ.

Đào một bitcoin mất bao lâu?

Câu trả lời là tùy thuộc vì có một số biến số cần xem xét. Tốc độ đào một coin nhanh hay chậm tùy thuộc vào lượng điện và tỉ lệ băm mà bạn có. Bạn cũng sẽ cần phải tính đến chi phí cho vận hành thực tế của một thiết bị đào.

Để tính doanh thu từ đào Bitcoin, khuyến nghị bạn nên sử dụng mining calculator để ước tính chi phí.

Ai có thể đóng góp cho mã Bitcoin?

Phần mềm Bitcoin Core là mã nguồn mở, nghĩa là bất kỳ ai cũng có thể đóng góp cho nó. Bạn có thể đề xuất hoặc xem các tính năng mới sẽ được thêm vào hơn 70.000 dòng mã. Bạn cũng có thể báo cáo lỗi, hoặc dịch và cải thiện tài liệu.

Những thay đổi cho phần mềm phải trải qua một quá trình xem xét nghiêm ngặt. Yêu cầu đối với phần mềm xử lý hàng trăm tỷ đô la là không có bất kỳ lỗ hổng nào.

Nếu bạn quan tâm đến việc đóng góp cho Bitcoin, hãy chắc chắn rằng bạn đã đọc blog post của nhà phát triển Jimmy Song về việc tham gia hoặc website Bitcoin Core.

THEO DÕI CHÚNG TÔI TRÊN FACEBOOK | TELEGRAM | TWITTER